Waarom we geen veerkracht nodig hebben.

Read this post in English

Verandering is de enige constante, een zegswijze die we vaak horen maar zelden omarmen.  Het komt in verschillende vormen: soms is het tegenslag, een andere keer is het iets goeds. Het kan gepland zijn of totaal onverwacht en uiterst ongelegen, waardoor veel stress en ontwrichting ontstaat. En zelfs als verandering zorgvuldig voorbereid is, dan nog kunnen de resultaten totaal onverwacht zijn. Van kleine, alledaagse veranderingen tot ingrijpende levensgebeurtenissen, verandering beïnvloedt ons op persoonlijk, sociaal-maatschappelijk en professioneel niveau. 

Als je de vergelijking maakt met de zee, dan is het leven soms kalm, maar vaker turbulent. Het heeft geen enkele zin om te wensen dat er geen golven waren, noch om de golven proberen te bedwingen. Je kunt de golven dus niet temmen, maar je kunt wel leren surfen. Verandering gebeurt gewoon en ertegen ingaan is verloren moeite. Je krijgt er alleen maar stress van. Je kunt wel kiezen hoe je ermee omgaat, omdat je reactie binnen je controle ligt. 

Maar hoe doe je dat in een wereld waarin verandering aan een ongeziene snelheid plaatsvindt? Niet met veerkracht, maar meer specifiek met adaptieve veerkracht. Het is een eigenschap die momenteel meer noodzakelijk is dan ooit tevoren, want het overstijgt het louter kunnen terugveren ('bouncing back'). Met adaptieve veerkracht slaag je er namelijk in je succesvol aan te passen aan de situatie ('adjusted bouncing'). Bovendien ben je intussen ook gegroeid door de moeilijkheden waarmee je geconfronteerd wordt ('bouncing forward'). Tenslotte kun je je ook in real-time – in het moment zelf – aanpassen door situationeel adaptieve strategieën toe te passen, gebaseerd op wat de situatie op dat ogenblik vereist. Je bent dus niet alleen weerbaar, maar ook wendbaar. Kortom, je bent adaptief veerkrachtig.

Om adaptieve veerkracht te ontwikkelen en om te leren surfen of ‘navigeren’ heb je ‘tools’ nodig zoals een kompas – wat ik ‘CHANGE HACKS’ noem. Dit zijn eenvoudige principes, inzichten, concrete benaderingen of praktische handvatten en tips om beter om te gaan met verandering en tegenslag. Deze kun je niet vermijden, maar je kunt er wel voor zorgen dat je er minder last van hebt. Flexibiliteit in denken, voelen én handelen is cruciaal voor het ontwikkelen van adaptieve veerkracht. Dit betekent loskomen van ingesleten denkpatronen en je interpretatie kunnen wijzigen, emoties reguleren en de juiste strategie of tool (change hack) inzetten naargelang de situatie of het type probleem.

Als je vaak weerstand, onzekerheid of pessimisme voelt bij verandering – of het nu werkgerelateerd is of niet - of als je risico loopt om opgebrand te raken door snelle, opeenvolgende veranderingen, dan is het cultiveren van adaptieve veerkracht essentieel. Zelfs wie van nature optimistisch en open minded is en goed kan relativeren, zal baat hebben bij specifieke manieren om beter om te gaan met verschillende soorten uitdagingen.  

Word je bijvoorbeeld geconfronteerd met een kluwen van problemen en zie je door het bos de bomen niet meer, dan kun je eerst de ‘spaghetti kammen’, een change hack die erg methodologisch van aard is en zal helpen bij het ontwarren van dat kluwen. Je kunt je gedachten ‘upgraden’ en anders naar verandering of stress leren kijken. Je kunt je focussen op wat je onder controle hebt in plaats van te proberen veranderen wat niet in je macht ligt. Je kunt proactief werken aan je zelfeffectiviteit of anticiperen op verandering. Als team kun je samen objectiever naar verandering kijken en uit de negatieve sfeer komen door de Z-of-change toe te passen. 

In mijn boek behandel ik dit en nog veel meer met 25 tools of ‘change hacks’ die je in verschillende situaties kunt inzetten. Inzicht in hoe ons brein werkt en daarop inspelen zorgt ervoor dat je beter bent opgewassen tegen moeilijke uitdagingen in deze snel veranderende tijden. Het bewust toepassen van verschillende change hacks zal namelijk je adaptieve veerkracht vergroten, want je maakt je een nieuwe attitude eigen die bepaalt hoe je in het leven staat. Het uiteindelijke doel? Beter gedijen in een wereld vol verandering en er minder door geïmpacteerd raken.  

Denk je dat ook jouw collega’s en organisatie gebaat zijn bij deze inzichten? Dan kun je ook een keynote boeken waarin ik de belangrijkste principes toelicht.